DOOR HANS SCHUTTE - Iedere week maak ik voor de RTL Nieuws tablet app een top 5 van liedjes met een (actueel) thema. Deze top 5 staat op zaterdag en zondag in het Magazine van de app. De lijstjes zijn ook te lezen op deze blog. De liedjes zijn via Spotify te beluisteren door op de titel te klikken. Daaronder staat een linkje naar YouTube.
Crisis of geen crisis: in de oudejaarsnacht zal er weer voor een kapitaal aan vuurwerk worden afgestoken. Vorig jaar ging er voor 70 miljoen euro de lucht in. De verwachting is dat dit bedrag tijdens de komende jaarwisseling zeker wordt geëvenaard. Deze week in de Top 5: popliedjes over vuurwerk.
Een liedje met een opbeurende boodschap voor iedereen die zich wel eens depri of onzeker voelt: “Cause, baby, you're a firework. Come on, show 'em what you're worth. Make 'em go "Oh, oh, oh". As you shoot across the sky”. De tekst komt voort uit Perry’s wens om na haar dood de lucht ingeschoten te worden: “When I pass, I want to be put into a firework and shot across the sky over the Santa Barbara Ocean as my last hurrah. I want to be a firework, both living and dead”. Van Firework werden meer dan 6 miljoen exemplaren verkocht. De bijbehorende clip werd door MTV uitgeroepen als Video Of The Year.
Ook indie-rocker Ryan Adams (niet te verwarren met Bryan) wil een stuk vuurwerk zijn. Maar dan op erotisch vlak: “I just wanna burn up hard and bright. I just wanna be your firecracker. And maybe be your baby tonight”. Het liedje komt van zijn meest succesvolle album Gold, dat kort na de aanslagen op het World Trade Centre werd uitgebracht. De single New York, New York werd daardoor een bescheiden hit.
Een veilige, stabiele relatie is als onschuldig kindervuurwerk: bij ondeskundig gebruik kun je er toch door gewond raken. Dat wil Elvis Costello ons inpeperen in deze trieste breaking up song. “They're not so spectacular. They don't burn up in the sky. But they can dazzle or delight. Or bring a tear, when the smoke gets in your eyes”. Costello verpakt zijn boodschap in een countryliedje, als eerbetoon aan countryduo Felice and Boudleaux Bryant.
Rapper Drake heeft het in dit liedje onder andere over zijn mentor Lil Wayne, zijn ex Rihanna en de scheiding van zijn ouders. Of zoals hij het zegt in Billboard Magazine: “Het is zo’n nummer waarbij ik, als het gedraaid wordt in een kamer met veel mensen, me erg ongemakkelijk voel. Maar dat zie ik als iets positiefs. Ik ben echt trots op dat liedje”.
5 Maak van uw scheet een donderslag – De Breedbekkikkers (Herman Brood)
In 1979, op het toppunt van zijn roem, was voor rock&roll-held Herman Brood niets te gek: een tournee door Amerika, een nogal beroerde speelfilm (Cha Cha) en zelfs voor deze carnavalshit draaide hij zijn hand niet om. Voor de gelegenheid waren de leden van de Breedbekkikkers (Brood’s band Wild Romance) met maskers uitgedost. Handig, zo konden ze optredens in muziekprogramma’s als Op Volle Toeren door modellen laten doen. Het liedje bereikte de 17e plaats van de Nederlandse Top 40.
Het lijkt wel of de oogst aan goede kerstliedjes en -albums ieder jaar magerder wordt. Gelukkig was er genoeg voor een fatsoenlijke Top 5. Deze nummers staan garant voor een uitstekende kerstsfeer. 1 Leave A Light On – Marble Sounds
Het mooiste kerstliedje van 2013 gáát helemaal niet over kerst. Maar hé, dat geldt ook voor Jingle Bells en Winter Wonderland (luister maar eens goed naar de tekst). Toch ademt Leave A Light On van de Belgische band Marble Sounds de sfeer van een romantische kerstnacht in de sneeuw. Dat komt vooral door de stemmige piano en de engelachtige zang. ”I cannot change night into day. So sure I can leave a light on, leave a light on for you”. Zeker weten: dit liedje ga je deze maand nog héél veel horen op de radio.
Een kerstalbum opnemen? Muzikale veteraan Nick Lowe keek er vies bij toen zijn platenmaatschappij dat aan hem voorstelde. "In Amerika vinden ze zoiets geweldig, maar als Engelsman doe je zoiets niet”. Toch kreeg hij er lol in en maakte de leukste kerstplaat van het jaar (Quality Street), met minder bekende én eigen kerstliedjes. Christmas At The Airport schreef hij op het vliegveld van Zurich. Het nummer gaat over een verloren kerstavond, wachtend op een eindeloos vertraagde vlucht: “Don’t save me any turkey, I found a burger in a bin”.
Mary J. Blige was ooit ’s werelds eerste rapdiva, met ijzersterke hiphop-nummers over foute mannen en op de klippen gelopen relaties (No More Drama). Maar ook Mary heeft zich laten strikken voor een kerstalbum en, eerlijk is eerlijk, dat heeft ze niet slecht aangepakt. Alles wordt uit de kast getrokken om er een succes van te maken: beroemde gastvocalisten (Streisand, Jessie J.), een groot orkest en een gelikte productie. De voor de hand liggende titel (A Mary Christmas) zullen we haar maar vergeven. Wel jammer dat ze voornamelijk voor uitgekauwde klassiekers heeft gekozen. Want wie zit er nou te wachten op de zoveelste versie van Have Yourself A Merry Little Christmas?
Wrapped In Red van Kelly Clarkson is in de VS het meest verkochte kerstalbum van 2013. De voormalige winnares van American Idol pakt dan ook lekker uit, met classics in een modern jasje, nostalgische swing (My Favorite Things) en een enkele ballad (Every Christmas). De single Underneath The Tree heeft een Phil Spector-achtige productie en doet denken aan All I Want For Christmas van Mariah Carey.
Het was vorig jaar een groot succes op YouTube: een aangeschoten Kim Wilde die eigen hits en kerstliedjes zingt in de Londense metro. Twee miljoen mensen zagen het filmpje. Kassa!, dacht Kim en ze maakte een heel album met kerstliedjes: Wilde Winter Songbook. Een paar vergeten vrienden uit de jaren ’80 zingen mee (Rick Astley, Nick Kershaw) en zelfs vader Marty Wilde is uit de mottenballen gehaald (White Winter Hymnal). Het aanstekelijke Hey Mr. Snowman is uitgebracht op single. Een groot zangeres is Kim nooit geweest, maar gezellig is het allemaal wel en ze heeft er duidelijk plezier in. Zóveel plezier dat ze voor het eerst sinds 1986 weer op tournee is in Groot Brittannië.
Van Bono en Stevie Wonder tot Nickelback en Queen: Nelson Mandela was voor veel artiesten een held en inspiratiebron. De liedjes die over hem zijn gezongen maakten mensen over de hele wereld bewust van de apartheid in Zuid-Afrika. Zelf hield Madiba ook erg van muziek. Zo maakte hij er geen geheim van dat hij dol was op de Spice Girls. 1 (Free) Nelson Mandela – Special A.K.A.
Dit feestelijk klinkende nummer werd hét protestlied tegen apartheid in Zuid-Afrika en de gevangenschap van Nelson Mandela. Toetsenist Jerry Dammers bezocht in 1983 bij toeval een anti-apartheidsconcert, ter gelegenheid van Mandela’s 65-ste verjaardag. Tegen Uncut Magazine zei Dammers: “Om eerlijk te zijn, ik had daarvoor nog nooit van hem gehoord”. Hij besloot een tekst over de ANC-leider te schrijven, op een melodie die al klaar lag. Het werd een wereldwijde hit en gaf de aanzet tot het grote concert voor Mandela in 1988 in Wembley Stadium. Twee jaar later werd hij vrijgelaten. Toen Dammers bij Mandela werd geïntroduceerd als de schrijver van het liedje zei Mandela: “Ah yes, very good”.
Op 11 juni 1988 werd de 70-ste verjaardag van Mandela gevierd met een concert in Wembley Stadium. Simple Minds, toen één van de beroemdste bands ter wereld, trad op als hoofdact. Mandela Day werd speciaal voor dit concert geschreven. “It was 25 years ago this very day. Held behind four walls all through night and day”. Het liedje werd ook op single uitgebracht, met op de b-kant een cover van Biko, het nummer van Peter Gabriël over die andere ANC-voorman.
“Bring Back Nelson Mandela. I want to see him walking down the street with Winnie Mandela”. Dit protestlied was in 1987 een hit voor de Zuid-Afrikaanse zanger en jazztrompettist Hugh Masekela. Mandela zat toen nog vast, het liedje was verboden op de Zuid-Afrikaanse radiostations. Masekela ontvluchtte zijn land in 1960, nadat in het stadje Sharpeville 69 actievoerders tegen de apartheid waren doodgeschoten. Hij keerde na Mandela’s vrijlating weer terug.
Brenda Fassie schreef dit liedje in 1990, kort na de vrijlating van Mandela. Voor de Zuid-Afrikaanse zangeres was hij de ware president van haar land. Aanvankelijk mocht Black President niet op de radio worden gedraaid, het apartheidsregime was nog niet voorbij. Maar in 1994 kwam de droom van Fassie uit en werd Mandela werkelijk president. Bij de inhuldiging mocht ze haar lied voor hem zingen. Met Brenda Fassie liep het slecht af. Haar gezondheid verslechterde door een drugsverslaving en HIV en ze stierf op 9 mei 2004. Eén van haar laatste bezoekers in het ziekenhuis was Nelson Mandela.
5 46664 (Long Walk To Freedom) – Bono, The Edge e.a.
46664 was het gevangenisnummer van Nelson Mandela tijdens zijn verblijf op Robbeneiland. Vanaf 2003 werden er 46664-concerten in Zuid-Afrika gehouden, met als doel geld in te zamelen voor aidsonderzoek. Vlak voor zijn dood schreef Clash-zanger Joe Strummer voor de campagne een lied, dat aan Mandela is opgedragen. “Freedom rises from the killing floor. No lock of iron or rivet can restrain the door. It’s a long walk to freedom”. Het nummer werd tijdens het eerste 46664-concert in Kaapstad gezongen door onder meer Bono en The Edge van U2.
Deze week geen Top 5 met liedjes, maar een selectie van de beste albums van 2013. Want met Sinterklaas achter de rug en kerst om de hoek is het weer tijd voor de jaarlijstjes. Door gegoochel met recensies, meningen van vrienden en collega’s én mijn persoonlijke voorkeur kom ik tot de volgende Top 10:
1 Push The Sky Away – Nick Cave & The Bad Seeds De 57-jarige Nick Cave toert in een grootste vorm over de wereld. Zijn recente concert in de HMH kreeg van recensenten vijf sterren. Het album Push The Sky Away is ook al zo fenomenaal. De ingetogen liedjes zijn onheilspellend, vreemd, muzikaal zeer verfijnd en ontroerend tegelijk. Neem nou de single Jubilee Street, over het creepy meisje Bee: “The problem was she had a little black book. And my name was written on every page”. De bonus-cd Live from KCRW, een intiem concert voor een Amerikaans radiostation, is sinds kort ook los verkrijgbaar. Jubilee Street van het album Push The Sky Away:
2 Random Access Memories – Daft Punk De grootste muzikale hype van het jaar mixt old-school disco met hedendaagse dansmuziek, met glansrollen voor legendarische producers Nile Rodgers en Giorgio Moroder. Maar de grootste troef van het album is toch Pharrell Williams. De door hem gezongen single Get Lucky was maandenlang niet van de radio af te sláán. Get Lucky van het album Random Acces Memories:
3 Reflektor – Arcade Fire Met dit vierde studio album ruilt Arcade Fire alternatieve rock in voor een meer dansbaar en elektronisch geluid. Aan ambities geen gebrek: als inspiratiebron noemt zanger Win Butler onder meer het werk van de Deense filosoof Kierkegaard en de moeilijke film Black Orpheus uit 1959. Laat je daar niet door afschrikken: op veel nummers klinkt de band vrolijker en toegankelijker dan ooit. Ook David Bowie is fan, hij mocht meezingen met het titelnummer. Reflektor van het album Reflektor:
4 The Weight Of Your Love - Editors Editors maakt met The Weight of Your Love de definitieve sprong naar het grote publiek. De met warme strijkers omhulde ballads geven het album een prettig donkere sfeer. De spaarzame rockers (A Ton Of Love, Formaldehyde) hebben een stadionvriendelijk, bombastisch geluid. Opvallendste nummer is The Phone Book: zowel in manier van zingen als in melodie een pure Bruce Springsteen-pastiche. Honesty van het album The Weight Of Your Love:
5 I_Con – De Staat De nummers klinken wat minder hoekig en industrieel, meer dansbaar en er is meer ruimte voor elektronica dan voorheen. Toch is I-Con op en top De Staat: soms verwarrend, dan weer vrolijk of woedend, maar altijd oorspronkelijk. Het album werd door recensenten enthousiast ontvangen, en over de begeleidende tournee zijn ze al helemáál jubelend. Zanger Torre Florim maakte dit jaar ook een fijne Nederlandstalige plaat met Roos Reebergen (De Tweede Speeldoos). Devil’s Blood van het album I_Con:
6 Settle – Disclosure Het is 2010: de Britse broertjes Lawrence willen wel wat aanklooien met electronische, dansbare muziek. Pa regelt een oefenruimte en moedigt de jongens aan om vooral vol te houden. Na een paar singles en veelbelovende optredens in clubs verschijnt afgelopen voorjaar het debuutalbum Settle, waarmee de Britse dansscène op z’n kop wordt gezet. Disclosure koppelt inventieve deephouse aan frisse, poppy liedjes en dat was blijkbaar nog niet eerder vertoond. Latch van het album Settle:
7 Pushin’ Against A Stone – Valerie June Op de cover van haar debuutalbum ziet Valerie June er uit als een hedendaagse, sexy souldiva. Maar wie Pushin’ Against A Stone beluistert hoort een doorleefde folkstem en gospel- en bluesliedjes die de indruk wekken dat ze al minstens een halve eeuw bestaan. Met dank aan Dan Auerbach van The Black Keys, een band die ook al zo gruizig en vintage klinkt. Auerbach produceerde het album, en dat gaf Valerie een publicitair zetje in de rug. Wanna Be On Your Mind van het album Pushin’ Against A Stone:
8 Soldier On - Tim Knol Singer/songwriter Tim Knol raakte in een dalletje toen zijn manager, goede vriend en muzikale partner in crime Matthijs van Duijvenbode iets anders ging doen. De breuk pakt echter verfrissend uit: op zijn derde album slaat Knol andere wegen in. Met zijn grotendeels nieuwe band zet hij een breder geluid neer. De puntgave liedjes klinken volwassen en melodieus, mede dankzij gitarist Anne Soldaat (bekend van Daryll-Ann). Eén van de beste Nederlandse albums van het jaar. Motion Of Life van het album Soldier On:
9 Wakin On A Pretty Daze – Kurt Vile Deze in Nederland wat minder bekende singer/songwriter uit Philadelphia maakte een prachtplaat vol lange, dromerige nummers. Zang en gitaren doen hier en daar wat dreinerig aan maar spannend blijft het altijd. Laat je in trance brengen door een liedje als “Goldtone”, dat meer dan 10 minuten op een wonderschone manier voortkabbelt. Goldtone van het album Wakin On A Pretty Daze:
10 The Next Day – David Bowie Het eerste Bowie-album in ruim tien jaar werd in het grootste geheim opgenomen en kwam voor de fans als een volslagen verrassing. De ophef wordt niet helemaal waargemaakt, maar alleen al het breekbare Where Are We Now?, een nostalgische terugblik op Bowie’s Berlijnse tijd, is meer dan de moeite waard. Where Are We Now? Van het album The Next Day:
Het angorakonijn is volop in het nieuws. Volgens dierenrechtenorganisatie PETA worden de beestjes in China ernstig mishandeld als de angorawol van hun huid wordt geplukt. De Partij voor de Dieren wil daarom dat de wol in Nederland verboden wordt. Hoewel modeketen H&M eerder beweerde dat hun producten met angora onder goede omstandigheden worden gemaakt, is de productie van kleding met de konijnenwol nu toch stopgezet. Deze week in de Top 5: liedjes over konijnen. 1 White Rabbit – Jefferson Airplane
Dit monument uit de sixties gaat over de effecten van psychedelische drugs, zoals LSD en paddo’s: “You've just had some kind of mushroom, and your mind is moving low”. Zangeres Grace Slick liet zich inspireren door Alice In Wonderland van schrijver Lewis Carroll, een verhaal dat je zou kunnen uitleggen als één grote hallucinatie. “One pill makes you larger, and one pill makes you small. Go ask Alice when she's ten feet tall”. Allerlei figuren uit het boek passeren de revue, zoals de Hartenkoningin, de rups en het Witte Konijn. Het liedje is vaak gebruikt in films en series over de oorlog in Vietnam.
In december net zo onvermijdelijk als Last Christmas van Wham. We horen hoe de kleine Youp op kerstochtend in 1961een leeg konijnenhok aantreft. Flappie is weg! Na een dag zoeken komt ’s tijdens het kerstdiner de aap uit de mouw, als vader het hoofdgerecht serveert. “Kijk Youp, daar is Flappie dan!” Maar de wraak van Youp is zoet: “Moeder weet dat nog zo goed, vaders bed was leeg”. Van ’t Hek schreef het voor het studentencabaret van zijn zus, maar nam het uiteindelijk zelf op.Het liedje werd in 1981 zonder succes uitgebracht als single, maar groeide in de loop der jaren uit tot een echte classic.
Single van het Britse duo UNKLE, met gastvocalen van Radiohead-zanger Yorke. Het liedje zit vol met samples uit andere nummers, waaronder het stuk Pudding En Gisteren Music For Ballet van de Nederlandse band Supersister. De ik-figuur voelt zich als een konijn in het licht van koplampen. “I'm a rabbit in your headlights, cared of the spotlight. You don't come to visit. I'm stuck in this bed”. De tekst is geïnspireerd op de film Jacob’s Ladder, over een hallucinerende drug waarmee het Amerikaanse leger experimenteerde.
Een verkoper van kalenders ziet zijn handel instorten. Als een zwerver trek hij door de VS en langzamerhand wordt hij gek: “He took the days for pageant, and became as mad as rabbits. With bushels of bad habits. Who could ask for anymore?” Panic At The Disco! is dit najaar op tournee zonder drummer Spencer Smith, die in een open brief aan de fans opbiechtte dat hij al jaren verslaafd is aan medicijnen en verdovende middelen.
Een sentimentele draak van jewelste. Dat er toch miljoenen exemplaren van werden verkocht komt vooral door de zielige videoclip, met fragmenten uit Watership Down (Waterschapsheuvel). Deze animatiefilm gaat over de belevenissen van een groep konijnen. Bright Eyes, voor de film opgenomen door Art Garfunkel, was eigenlijk een liedje van muzikant en songschrijver Mike Batt. Hij schreef het over zijn vader, die aan kanker overleed. Wie dat weet snapt ineens de tekst: “How can the light that burned so brightly,suddenly burn so pale?” De mierzoete versie van Garfunkel werd in de hele wereld een hit, behalve in de VS.
Na meer dan 15 jaar geruzie en geaarzel is de kogel dan eindelijk door de kerk: de Tweede Kamer ging deze week akkoord met de aanschaf van gevechtsvliegtuig JSF. Een ruime meerderheid was voor, mits het toestel niet voor de lancering van atoomwapens wordt gebruikt. Om het einde van deze soap te vieren: deze week 5 popliedjes over militaire vliegtuigen. 1 Enola Gay – OMD
Op 6 augustus 1945 werpt het vliegtuig Enola Gay een atoombom op de Japanse stad Hiroshima. 78 duizend mensen zijn op slag dood. De Boeing B-29 Superfortress is vernoemd naar de moeder van piloot Paul Tibbets. In 1980 schrijft Orchestral Manoeuvres In The Dark (OMD) over het beruchte vliegtuig. Het wordt de eerste grote hit voor de band. De verwijzingen naar de verwoestende bom blijven beperkt tot het tijdstip van de explosie: “It's 8:15, and that's the time that it's always been”.
Een hit uit Top Gun, de succesfilm over de United States Navy Fighter Weapons School. Voor het liedje werden eerst Bryan Adams, REO Speedwagon en Toto benaderd, maar die hadden er geen trek in. Uiteindelijk kwam producer Giorgio Moroder terecht bij zanger Kenny Loggins, met wie hij eerder de titelsong voor de film Footloose had opgenomen. De tekst, zogenaamd over de kick van vliegen in straaljagers, staat vol met seksuele toespelingen: “Revvin' up your engine, listen to her howlin' roar. Metal under tension, beggin' you to touch and go”.
De Starfighter was de JSF van de jaren ’60 en ’70: een supersonisch eenmotorig gevechtsvliegtuig. Jongetjes droomden ervan om piloot van zo’n toestel te worden. Want dan liggen de meisjes aan je voeten, zo blijkt tenminste uit dit liedje. “Andrew's a starfighter pilot. He can get high in his jet. Tells me about all his women.He can get any I'll bet”. De EP Starfighter Pilot werd uitgebracht in 1997, toen de band nog Polarbear heette. Omdat die naam al bleek te bestaan werd deze later veranderd in Snow Patrol.
Ook in dit liedje heeft de piloot een mythische status: “Jet fighters never cry, jet fighters never die”. Maar aan het eind van het verhaal blijkt de hoofdpersoon toch sterfelijk. En als hij in de hemel acteur John Wayne tegenkomt beginnen de problemen pas echt. “They had to speak with Allah, he sent them both to Hell!” The Three O’ Clock was een alternatieve band uit Los Angeles, die begin jaren ’80 vooral populair was bij Amerikaanse studenten. De groep viel in 1989 uit elkaar, maar stond dit jaar weer op verschillende festivals in de VS.
Op het eerste gezicht is dit lawaaiige werkje een ode aan de bommenwerper: “Firestorm coming closer, napalm to the bone. Because, you know we do it right, a mission every night, it’s a bomber”. Maar natuurlijk gaat de tekst uiteindelijk over seks: “The sirens make you shiver, you bet my aim is true. Because you know we aim to please, bring you to your knees”. 2013 was een slecht jaar voor Motörhead-zanger Lemmy. Vanwege gezondheidsproblemen werden meerdere concerten afgezegd. Afgelopen zomer onderging het heavy metal-beest een hartoperatie.
Op 22 november is het 50 jaar geleden dat de Amerikaanse president John F. Kennedy met 2 geweerschoten werd vermoord door ex-marinier Lee Harvey Oswald. Maar deed hij het alleen? De moord is al een halve eeuw voer voor de meest wilde complottheorieën. Deze week in de Top 5: JFK liedjes. 1 The Day John Kennedy Died – Lou Reed
Het was een logische vraag voor de generatie die het bewust meemaakte: “Waar was je toen Kennedy werd vermoord?” In één van zijn beste liedjes beschrijft Lou Reed waar hij was toen hij het nieuws hoorde. “I was upstate in a bar. The team from the university was playing football on TV. Then the screen went dead and the announcer said: There's been a tragedy”. Het nummer komt van het uitstekende album The Blue Mask, uit 1980. Lou Reed overleed vorige maand op 71-jarige leeftijd.
In Seconds richt The Human League zich rechtstreeks tot Lee Harvey Oswald, de moordenaar van JFK. “Your knuckles white as your fingers curl. The shot that was heard around the world, for a second. It took seconds of your time to take his life”. In de videoclip van het nummer zijn fragmenten te zien uit het schokkende amateurfilmpje dat omstander Abraham Zapruder maakte van de moordaanslag.
Van oorsprong een traditioneel folk liedje waarin om een dode vriend wordt getreurd. The Byrds hadden het al op hun repertoire staan toen JFK werd vermoord. Nog dezelfde nacht herschreef Byrds-gitarist Roger McGuinn de tekst: “He was in Dallas town. From a sixth floor window a gunner shot him down. His killing had no purpose, no reason or rhyme. Oh, he was a friend of mine”. The Byrds speelden het nummer in 1967 op het popfestival van Monterey. Daar zorgde bandlid David Crosby voor ophef door te beweren dat Kennedy het slachtoffer was van een samenzwering.
4 Eleven MPH – Was (Not Was)
Het Amerikaanse duo Was (Not Was) geeft hier een keurig lesje geschiedenis. De achtergrond van Lee Harvey Oswald, de verdiensten van JFK, de moord, de reacties: het wordt allemaal behandeld in 4 minuten en 5 seconden. De titel slaat op de snelheid van Kennedy’s limousine (“a deadly speed”) op het moment van de aanslag. “They pulled their limousine down Elm Street slow and clean. Lead fell like a shower, at eleven miles an hour”. Was (Not Was) scoorde in Nederland hits met Walk The Dinosaur en Spy In The House Of Love. Bandlid Don Was is vooral bekend als producer, van o.a. The Rolling Stones, Bob Dylan en John Mayer.
Op 19 mei 1962 viert Kennedy zijn 45-ste verjaardag in Madison Square Garden, New York. Als verrassing zingt Marilyn Monroe een buitengewoon zwoele versie van Happy Birthday, aangevuld met een tekst op de melodie van Thanks For The Memory: “Thanks, Mr. President. For all the things you've done. The battles that you've won”. Het sexy optreden voedt de geruchten dat de actrice een verhouding met de president heeft. Drie maanden later wordt ze dood in haar huis gevonden. Volgens de officiële lezing pleegde ze zelfmoord met een overdosis slaappillen.
Een jaar geleden maakte ik al eens een Top 5 over James Bond. Maar het NSA-schandaal is een mooie aanleiding om het nóg eens over spionage in popliedjes te hebben. 1 Somebody’s Watching Me – Rockwell
Het lijflied van Angela Merkel, of andere regeringsleiders die zich bespioneerd voelen door de NSA: “I always feel like somebody's watching me. And I have no privacy”. Achter de naam Rockwell zit Kennedy Gordy, zoon van Motown-oprichter Berry Gordy. De platenbaas zag niet veel in de muzikale aspiraties van zoonlief. Maar toen die Michael Jackson wist te strikken, een voormalig artiest uit de Motown-stal, was pa verkocht. En terecht: vooral dankzij de zang van Jackson in het refrein werd het nummer een wereldhit.
Deze hit, over een enge stalker, zou ook over de NSA kunnen gaan: “Every breath you take, every move you make, I'll be watching you”. En die sfeer van spionage is niet toevallig. Sting schreef het liedje toen hij logeerde in GoldenEye, de voormalige villa van James Bond-auteur Ian Flemming. Het riante stulpje op Jamaica is sinds 1976 een luxe hotel. Sting verbleef in slaapkamer “007”, waar hij gebruik maakte van de originele schrijftafel van Flemming.
De Britse tv-serie Danger Man, over de geheime dienst van de NAVO, werd in de jaren ’60 ook in de VS uitgezonden. Maar omroep CBS wilde een andere naam voor de serie én andere titelmuziek. De nieuwe naam werd Secret Agent. De titelsong, gezongen door Johnny Rivers, werd zó populair dat die op single werd uitgebracht. In zowel tekst als muziek zit een knipoog naar James “007” Bond: “They've given you a number and taken away your name”. Het liedje is vaak gebruikt voor Bond-parodieën, zoals Austin Powers: International Man of Mystery.
De mannen van Coldplay zijn grote fans van John Barry, de componist van het beroemde 007-thema en veel titelsongs uit de Bond-films. Spies is een poging om een nummer in die sfeer te schrijven. Dat is muzikaal gezien niet helemaal gelukt, écht spannend klinkt het nergens. Maar de tekst komt een heel eind: “The spies hide out in every corner. But you can't touch them, no. 'Cause they're all spies. And if we all hide here, they're going to find us”. Het liedje werd verboden in China, omdat het anti-communistisch zou zijn. Commentaar van gitarist Jon Buckland: “Very strange”.
Titelsong van de gelijknamige James Bond-spoof uit 1966, over een niet zo heel slimme geheim agent. “He's never caught one spy untold. He's never even caught a cold”. Componist en arrangeur Neil Hefti weet de Bond-sfeer goed te vangen. Heel slim: het nummer heeft ook veel weg van These Boots Are Made For Walkin’, eerder dat jaar een grote hit voor Nancy. Ook The Last Of The Secret Agents is vaak gebruikt voor andere Bond-imitaties, zoals The Man Who Knew Too Little, met acteur Bill Murray.
Er lijkt geen week voorbij te gaan of er zijn artsen negatief in het nieuws. Maandag staat de neuroloog Jansen Steur voor de rechter. Hij wordt ervan verdacht tientallen patiënten onnodig te hebben geopereerd, of ze bewust een verkeerde diagnose te hebben gegeven. 5 liedjes over dokters: 1 Dr. Beat – Miami Sound Machine
Emergency, paging Dr. Beat! Gloria Estefan heeft een dokter nodig. Als ze muziek hoort verliest ze de controle over haar voeten. “If you don't help me soon, I'm gonna lose my brain, gonna go insane”. In de videoclip wordt duidelijk wat Gloria mankeert: ze heeft een draagbare stereo ingeslikt. Dr. Beat was de grote doorbraak-hit voor de Miami Sound Machine. Gloria Estefan ging later solo en groeide uit tot een superster. Op 22 en 23 november treedt ze op in het Rotterdamse Ahoy.
Heerlijke Stones classic, over een wanhopige man die op het punt staat om te trouwen, maar eigenlijk niet wil. Hij roept de hulp in van een dokter, want: “There's a pain where there once was a heart”. Maar als hij zich vermant en de trouwring in zijn broekzak stopt, vindt hij een briefje van zijn aanstaande. Tot zijn grote opluchting blijkt die er vandoor te zijn met een familielid. “I'm down in Virginia with your cousin Lou. There be no wedding today”. Dear Doctor staat op Beggars Banquet uit 1968, misschien wel het beste Stones-album ooit.
Liedje over een heuse wonderdokter, specialist op romantisch gebied. “He can cure my every pain. He can make me well again. Doctor Love!” Poedertjes of pillen zijn niet nodig, een zoen van deze man biedt al verlichting. “Just one kiss from his lips is like taking Vitamin C”. Deze hit is een typisch gevalletje van the Philly Sound, de jaren ’70 disco uit Philadelphia. Het deuntje wordt gebruikt door dj Gerard Ekdom voor zijn rubriek Dokter Pop, in het programma Effe Ekdom op 3FM.
Thema van de Britse science fiction-serie over de tijdreizende Doctor Who. Deze wonderlijke man verplaatst zich in een telefooncel met de naam TARDIS. Het programma is in Groot Brittannië razend populair en loopt daar al sinds 1963. Twaalf acteurs hebben de rol tot nu toe gespeeld. Het spookachtige muziekje van de serie werd in 1988 door The Timelords bewerkt tot het nummer Doctorin’ The Tardis, en werd prompt een nummer 1-hit.
Even voor de jongere lezers: er was een tijd dat Bonnie St. Claire meer kon dan de roddelrubrieken halen vanwege haar drankgebruik. De zangeres scoorde in de jaren ’70 grote hits, zowel solo als met de band Unit Gloria. Dokter Bernard werd in de loop der jaren een cult-klassieker. Een vrouw gaat naar het ziekenhuis waar haar man in kritieke toestand ligt. “Dokter Bernard help me, breng hem door het ergste heen”. En wie horen we daar in de rol van de bewuste arts? Het is Ron Brandsteder, die Bonnie geruststellend toespreekt met zijn donkerbruine stem: “Hij slaapt nu zeker door tot morgen,de zuster blijft bij hem”. Helaas, aan het slot loopt het toch slecht af met de patiënt. Bonnie belt het ziekenhuis: “Hallo? Nee. Neeeee!”
De dood van Lou Reed komt voor veel rockliefhebbers als een schok. Zijn band The Velvet Underground was van grote invloed op de punk- en new wave generatie. Ook solo was hij grensverleggend, met legendarische albums als Transformer en Berlin. 5 liedjes van Lou Reed die je gehoord moet hebben: 1 I’m Waiting For The Man (met The Velvet Underground)
Van het legendarische debuutalbum The Velvet Underground & Nico (die met de banaan op de hoes), uit 1967. Ineens was daar die onaangepaste band uit New York, met vreemd klinkende liedjes over SM, prostitutie en drugsverslaving: ongehoord en shockerend in die tijd. In I’m Waiting For The Man beschrijft Lou Reed hoe een junk naar de wijk Harlem reist om drugs te scoren. Hij voelt zich beroerd en heeft dringend een shot nodig. Maar de dealer laat, zoals gebruikelijk, op zich wachten. “He's never early, he's always late. First thing you learn is that you always gotta wait”.
The Velvet Underground mag tegenwoordig een legendarische status hebben, in de sixties was het een obscure cultgroep. 'Weinig mensen kochten onze platen, maar wie dat wél deed richtte later zélf een band op", is een beroemde uitspraak van groepslid John Cale. Waar of niet, het nummer Sweet Jane (uit 1970) stond op het repertoire van menig beginnende rockgroep. Het is Reeds ironische visie op het leven van een popster. “Standing on the corner, suitcase is in my hand. Jack is in his corset, and Jane is in her vest. I'm in a rock 'n' roll band”.
In 1970 verlaat Lou Reed The Velvet Underground. Zijn eerste solo-album is een flop. Voor de opvolger Transformer werkt hij samen met David Bowie en dat blijkt een gouden greep. Reed bereikt eindelijk een groot publiek met zijn hit Walk On the Wild Side. Dat het liedje over travestie en orale seks gaat hebben veel mensen (en radiostations) niet in de gaten. “But she never lost her head, even when she was giving head. She says: Hey babe, take a walk on the wild side”.
Bedrieglijk lief liedje over een mooie dag in New York, met bezoekjes aan Central Park, de dierentuin en de bioscoop. Maar ondertussen broeit er iets. De ik-figuur is minder vriendelijk dan hij lijkt: “You made me forget myself. I thought I was someone else, someone good”. En dan die onheilspellende laatste zin: "You're going to reap just what you sow" (je zal oogsten wat je hebt gezaaid). Een voorbode voor iets gruwelijks? Typisch Lou Reed. Perfect Day werd in 1997 een grote hit in een speciale uitvoering voor Children In Need, gezongen door artiesten als Bono en Elton John.
Na het succes van Transformer kiest Reed niet voor een gemakkelijke opvolger. Hij maakt het thema-album Berlin, over de ondergang van een jong stel. Caroline gebruikt drugs, Jim heeft losse handjes. In Caroline Says II is het gedaan met de relatie. “You can hit me all you want to. But I don't love you anymore”. Berlin wordt in 1973 afgedaan als artistieke zelfmoord, maar geldt nu als Reeds meesterwerk. In 2007 gaat hij op wereldtournee met een groot orkest, waarbij het album integraal wordt gespeeld. De kritieken zijn juichend.
