Koningsliedjes

Een handvol boze columnisten en een krappe 40 duizend Facebook-gebruikers. Meer heb je blijkbaar niet nodig om een nationaal project naar de gallemiezen te helpen. Weten we dat ook weer. En wat je verder over de rel rond het koningslied kunt zeggen: chique was het allemaal niet. Gelukkig blijven er genoeg leuke koningsliedjes over, zoals blijkt uit de Top 5 van deze week.

1 It’s Good To Be King – Tom Petty

Tom Petty droomt er stiekem van om even als een koning te leven. “Yeah, the world would swing if I were king”. Ach, het is allemaal zoveel eenvoudiger als je een vorst bent. Zo kom je gemakkelijker aan een leuke vrouw. “A sweet little queen who can't run away, It's good to be king, whatever it pays”. In 2012 trad Tom Petty voor het eerst in 25 jaar weer eens op in Nederland. It’s Good To Be King was onderdeel van de setlist. Hij werd beloond met juichende kritieken.

2 King Of The Bongo – Mano Negra (Manu Chao)

De koning van de jungle voelt zich onoverwinnelijk: “Every monkey'd like to be in my place instead of me, ‘cause I'm the king of bongo”. In een vlaag van grootheidswaan verhuist hij naar de grote stad, “looking for a bigger crown”. Maar tot zijn schrik kennen ze hem daar niet en stelt hij niets meer voor: “I'm a king without a crown and get loose in the big town”. In deze versie is King Of The Bongo nog een lawaaiig rocknummer met zwaar dreunende trommels. Mano Negra-zanger Manu Chao neemt het liedje later ook op voor zijn succesvolle solo-album Clandestino. Het is dan een relaxed reggaedeuntje met de titel Bongo Bong.  

3 Koning Hay – Rowwen Hèze

Rowwen Hèze-zanger Jack Poels is 1 van de tekstschrijvers van het gewraakte Koningslied. Dat hij veel beter kan had hij al bewezen met het prachtige Koning Hay, over een Limburgse champignonkweker die er een nogal opmerkelijke levensstijl op na houdt: “Heej wakt oaver zien eigendom, is koning van zien land. Heej giet vur d'n duuvel of vur god ni an de kant”. Onze Prins Pils verbleekt bij het drankgebruik van deze kleurrijke figuur: “Iemand zei dat heej soms daage lang allien mar zoop”. Poels begrijpt dat John Ewbank het koningslied heeft teruggetrokken. "Als het mijn geesteskind was, zou ik ook goed ziek zijn geweest van alle kritiek", zei hij tegen de Limburgse zender L1.

4 Here Comes The King – Snoop Lion (aka Snoop Dogg)

Die Calvin Cordozar Broadus Jr. toch. Als Snoop Doggy Dog scoort hij in 1993 een wereldhit met Who Am I? Later wordt het Snoop Dogg en is de man vooral in het nieuws vanwege seks- en drugsschandalen. En nu brengt de voormalige rapper een album uit onder de artiestennaam Snoop Lion. Hij is op Jamaica herdoopt door een rastafaripriester en maakt voortaan reggaemuziek. Zijn ego is onveranderd groot, zoals blijkt uit zijn nieuwe single: “You might be a lord, but here comes the king”.

5 I Just Can’t Wait To Be King – Elton John

In dit liedje uit de animatiefilm The Lion King verheugt het leeuwtje Simba zich op het koningschap. “I'm gonna be a mighty king, so enemies beware!” Waarop zijn brutale knechtje Zazu antwoordt: “Well, I've never seen a king of beasts with quite so little hair”. Die laatste zin zou ook op Elton John kunnen slaan, die het nummer samen schreef met Tim Rice. Een andere passage is van toepassing op columniste Sylvia Witteman, die de petitie tegen het koningslied begon: “If this is where the monarchy is headed, count me out!”

Ballonliedjes

Het was een lollig ideetje van de gemeente Amsterdam: na de inhuldiging van de nieuwe koning zouden 150 duizend ballonnen worden opgelaten boven het IJ. Maar milieuorganisaties wezen op de nadelen voor de natuur. Dieren zouden de resten van de ballonnen kunnen opeten, met dramatische gevolgen. Het plan werd afgeblazen. Popliedjes over ballonnen zijn vaak ook minder vrolijk dan je zou denken, zoals blijkt uit de Top 5 van deze week. 

1 99 Luftballons – Nena

Nena’s gitarist Carlo Carges ziet in 1982 hoe tijdens een concert van de Rolling Stones ballonnen worden opgelaten. Hij vraagt zich af wat er zou gebeuren als ze van West- naar Oost-Berlijn vliegen en schrijft een tekst over “kriegsminister” die denken dat het gaat om  “UFOs aus dem All”. Chaos en oorlog is het gevolg:  “Mann, wer hätte das gedacht. Dass es einmal soweit kommt, wegen 99 Luftballons”. Het liedje wordt een internationale nummer-1 hit en is het meest succesvolle Duitstalige nummer ooit in de VS (nr. 2 in de Billboard Hot 100). Ook de Engelstalige versie is een groot succes. 

2 Balloons – Foals

Deze dansbare eerste single van het album Antidotes heeft zacht gezegd nogal abstracte lyrics: “We can fly balloons on this fuel called love. What’s the fuel called? Fair weather storms are all in your head”. Tot zover de tekst, maar waar gaat dit liedje in godsnaam over? Op internetfora speculeren fans er lustig op los. “Het effect dat de drug XTC op je heeft”, zegt de een. “Ballonnen zijn condooms and the "thing called love" is sperma”, zegt de ander. En bedankt! Nu kunnen we nooit meer onbevangen naar dit nummer luisteren. 

3 Black Balloon – Goo Goo Dolls

“Baby's black balloon makes her fly”, zingen de Goo Goo Dolls. En dan gaat het niet over een ballon gevuld met helium. “Black balloon” is slang voor een met heroïne gevuld condoom, die je handig in bepaalde lichaamsholtes kan verstoppen. Volgens GGD-zanger Johnny Rzeznik gaat het liedje over een man die wanhopig op zoek is naar zijn drugsverslaafde vrouw. Dat zou de ex van bassist Robby Takac kunnen zijn, zij overleed aan een overdosis. 

4 Red Balloon – Tim Hardin

Ook Tim Hardin schrijft een liedje over heroïne, ditmaal verpakt in een rode ballon: “Bought myself a Red Balloon, got a blue surprise”. Het is een ode aan de drug die hem in 1980 uiteindelijk het leven kost. Er bestaan verschillende coverversies van het liedje, van onder andere The Small Faces, Mark Lanegan en Paul Weller. In Nederland kennen we Hardin vooral van “How Can You Hang On To A Dream”, dat in 1987 een hit werd door de film Zoeken Naar Eileen.

5 Bridges And Balloons - Joanna Newsom 

Singer/songwriter Joanna Newsom bewijst dat een meisje met een harp wel degelijk cool kan zijn. Ze neemt in 2004 wat liedjes op met een Fisher-Price cassetterecorder. Het bandje komt terecht bij de baas van het onafhankelijke platenlabel Drag City, die haar meteen een contract aanbiedt. Er vliegen weinig ballonnen rond in het liedje. De titel slaat op het bizarre zinnetje “The sight of bridges and balloons makes calm canaries irritable”. Een cover van het nummer werd in 2005 opgenomen door indie-band The Decemberists.  

Kunstliedjes

De publiciteitsmachine draait al weken op volle toeren dus je kunt er niet omheen: dit weekend wordt dan eindelijk het Rijksmuseum heropend. De verbouwing duurde 10 jaar, een jaar langer dan de oorspronkelijke bouw. De werkzaamheden liepen grote vertraging op door een krankzinnige ruzie over een fietstunnel. De museumdirectie verloor de strijd, en zo kun je straks onder de Nachtwacht doorfietsen. Deze week in de Top 5: liedjes over beroemde schilders. 

1 René and Georgette Magritte with Their Dog after the War – Paul Simon

Een zwart-wit foto van de surrealistische schilder René Margritte (die van “Ceci n'est pas une pipe”) met zijn vrouw en hond inspireerde Paul Simon (die van Graceland) tot het schrijven deze ballad. Hij fantaseert over een verblijf van het echtpaar in New York, waar ze in een hotelkamer stiekem dansen op doo wop-muziek. “They danced by the light of the moon, to The Penguins, The Moonglows, The Orioles and the Five Satins. The deep forbidden music they'd been longing for”. 

2 Vincent – Don McLean

Mierzoete maar doeltreffende ballad over Vincent van Gogh. De openingsregel “Starry, starry night, paint your palette blue and gray” verwijst naar Sterrennacht, het meesterwerk van de schilder te zien is in het Museum Of Modern Art in New York. McLean slaagt er aardig in om het kleurgebruik van Vincent te beschrijven: “Flaming flowers that brightly blaze. Swirling clouds in violet haze, reflect in Vincent's eyes of china blue”. 

3 Interiors (Song for Willem de Kooning) – Manic Street Preachers

De Rotterdammer Willem de Kooning verhuist in 1926 naar New York, waar hij de kunstwereld verbaast met zijn abstracte schilderijen. Hij raakt aan de drank, lijdt aan depressies en laat een spoor van gebroken harten na. Sinds zijn dood in 1997 brengt zijn werk recordbedragen op. Zo wordt zijn schilderij Women III in 2007 geveild voor 137,5 miljoen(!) dollar. Het liedje Interiors is een eerbetoon aan De Kooning, die nog schilderde al dement was: “Who sees the interiors like young Willem once did, now you seem to forget it so much ”. 

4 Hello It’s Me – Lou Reed en John Cale

In 1990 namen Lou Reed en John Cale het album Songs For Drella op, hun eerbetoon aan Andy Warhol. Het was Warhol die zich in 1965 over hun bandje The Velvet Underground ontfermde. Hij regelde optredens, ontwierp de beroemde bananenhoes voor het debuutalbum en zijn kleurrijke vriendenkring inspireerde Reed tot liedjes als Walk On The Wild Side. In Hello It’s Me richt Reed zich rechtstreeks tot zijn dode mentor: “Andy it's me, haven't seen you in a while. I wished I talked to you more when you were alive”. 

5 When I Dream Of Michelangelo – Counting Crows

Rare jongens, die Counting Crows. Want wie droomt er nou over een Italiaanse kunstenaar uit de renaissance? “And I dream of Michelangelo when I'm lying in my bed. I see God upon the ceiling, I see angels overhead. And he seems so close as he reaches out his hand”. Dat moet wel gaan over het plafond van de Sixtijnse Kapel, waar Jorge Mario Bergoglio (beter bekend als Franciscus) onlangs tot paus werd gekozen.

Zieke liedjes

Een grieprecord, dat kon er nog wel bij deze winter. En dan zijn het ook nog eens drie verschillende influenzavirussen die ons te grazen nemen. Afgelopen donderdag was de griepepidemie maar liefst 15 weken aan de gang, en is daarmee samen met die van 1999 de langdurigste van de afgelopen 20 jaar. Dikke kans dat volgende week het record wordt verbroken. Daarom deze week in de Top 5: liedjes over ziektes.

1 Cancer - Joe Jackson

Wie de krant leest of tv kijkt weet het: je krijgt overal kanker van. Dat was ook al zo in de jaren tachtig, toen Joe Jackson er dit cynische liedje over schreef. En passant geeft hij een medisch advies: “No caffeine, no protein, no booze or nicotine. Remember: everything gives you cancer”. 

2 The Drugs Don’t Work – The Verve

Een liedje met een dubbele betekenis. The Verve-zanger Richard Ashcroft schreef het in 1995 na de dood van zijn vader. Die slikte tijdens zijn ziekte de vreselijkste medicijnen: “Now the drugs don’t work. They just make you worse, but I know I'll see your face again”. Het nummer zou ook gaan over het drugsgebruik van Ashcroft. “They make me worse, man. But I still take 'em”, zei hij in een interview.

3 I’ve Got You Under My Skin – Neneh Cherry

Dit  nummer van Cole Porter uit de musical Born To Dance is vooral bekend in de uitvoering van Frank Sinatra. Het is dan nog een vrolijk liefdesliedje. In de (bijna onherkenbare) bewerking van Neneh Cherry wordt het een ernstige hiphop-track over een dodelijke ziekte: “About a group of people left in the cold. Caught by a plague, slowly they fade from immune deficiency you see called AIDS". Het liedje staat op Red, Hot + Blue, een album met nummers van Cole Porter, waarvan de opbrengst ging naar de bestrijding van HIV.

4 My Shit’s Fucked Up - Warren Zevon

Singer/songwriter Warren Zevon is in de VS een grote naam, in Nederland scoort hij geen hits. In 2000 brengt hij het album Life ‘ll Kill Ya uit, met liedjes die gaan over ziekte, dood en ouder worden. Zoals dit nummer, over een bezoekje aan de huisarts: “Well, I went to the doctor. I said, "I'm feeling kind of rough". He said, "I'll break it to you, son. Your shit's fucked up." Twee jaar later blijkt Zevon een tumor te hebben, veroorzaakt door het inademen van asbest in de tapijtwinkel van zijn ouders. Hij overlijdt in 2003. 

5 Groot Hart – De Dijk 

“Dokter, kunt u even komen? Breng uw beste medicijn. Ik heb er nu al jaren last van, ook al doet het niet echt pijn”. Huub van der Lubbe lijdt aan een groot hart en dat is toch pijnlijker dan hij denkt. Daar komt hij achter als hij op straat een meisje groet: “Ik dacht dat ze naar me lachte, dus vrolijk lach ik naar haar terug. Maar die boom was haar vriend. Dokter, komt u vlug”. Een groot hart is overigens een serieuze medische aandoening. De officiële naam voor een verdikking van de hartspier is hypertrofische cardiomyopathie.