Nieuwjaarsliedjes

Na een overdosis Sky Radio komt de kerstmuziek ons de neus uit, maar liedjes die over de jaarwisseling gaan kunnen nog net. Ze hebben vaak een weemoedige ondertoon. Er wordt teruggeblikt naar wat eens was en hoopvol vooruitgekeken naar wat nog moet komen. De Top 5:

1 Happy New Year – ABBA

Ook komende oudejaarsavond weer onze traditionele compilatie van nieuwsmomenten uit het afgelopen jaar te zien. Deze zogenaamde year-ender van RTL Nieuws wordt immer begeleid door dit overbekende ABBA-liedje. Het nummer (werktitel: "Daddy Don't Get Drunk on Christmas Day") was geen instant-klassieker. Toen het in 1980 voor het eerst op single verscheen, haalde het niet eens de Top 40.

2 What Are You Doing On New Year’s Eve? – Ella Fitzgerald

Deze standard uit 1947 is door veel artiesten gezongen, maar dit is de mooiste versie. Ella Fitzgerald nam het in 1960 op voor haar kerstplaat Ella Wishes You A Swinging Christmas. The First Lady Of Song zingt het liedje, over een vrouw die fantaseert over een afspraakje met haar droomprins, met precies de goede emotie. Maar ja, zij kon volgens kenners zelfs het telefoonboek geloofwaardig voordragen.

3 New Year’s Day – U2

Wat begon als een liefdesliedje van Bono voor zijn vrouw, eindigde als ode aan de Poolse Solidariteitsbeweging: “The newspapers say it’s true, and we can break through. Though torn in two, we can be one”. Het kenmerkende basloopje ontstond toen Adam Clayton de baspartij van het nummer Fade To Grey van Visage probeerde na te spelen.

4 New Year – Beach House

Afgelopen voorjaar verscheen het uitstekende album Bloom van indieband Beach House. Volgens sommige critici en hardcore-fans is het een stijlbreuk met het verleden, want veel toegankelijker dan hun vorige albums. Niks van aantrekken. Ook Bloom staat weer vol met meeslepende en hypnotiserende droompop, zoals dit liedje over een “portrait of a young girl, waiting for a new year”.

5 Auld Lang Syne – Royal Philharmonic Orchestra

Mooie traditie: in veel Engelstalige landen wordt om klokslag twaalf uur dit lied gezongen. In de briljante comedy When Harry Met Sally vraagt Billy Crystal zich af wat de tekst betekent: “Should old acquaintance be forgot. Does that mean that we should forget old acquaintances or does it mean that if we should happen to forget them, we should remember them? Which is not possible, because we already forgot!”

Beste albums 2012

Onmisbare Grote Albums waren er niet in 2012, toch was het een mooi muziekjaar. Meer dan ooit werd terug gegrepen op het verleden. Retro is dan ook de rode draad bij dit lijstje van beste albums. 

1 The Lion’s Roar – First Aid Kit

Betoverende tweede album van de Zweedse folkzusjes Söderberg. Ik schreef het al eerder op deze plek: prachtige samenzang, stemmen als frisse Scandinavische bergbeken. De meisjes halen de mosterd bij nieuwe folkbands als Fleet Foxes, maar hebben toch een volkomen origineel geluid. Perfecte winterplaat. 

2 Blues Funeral - Mark Lanegan Band

In februari was daar ineens een sfeervol en duister nieuw solo-album van voormalig Screaming Trees-zanger Mark Lanegan. Gruizig is een understatement voor de stem van deze grunge-veteraan, die klinkt alsof hij zojuist een schep steenkolen heeft doorgeslikt. Op Blues Funeral worden zijn sombere teksten (“Now if you found a razorblade, and took it to your wrist”) begeleid door vuige gitaren, stampende drums en sobere elektronica. 

3 Algiers – Calexico

Calexico, dat was toch die band met van die spaghettiwestern-muziek? Klopt, maar op het album Garden Ruin (2006) was die aanpak al ingeruild voor een veel breder geluid, waar behalve texmex ook country en southern rock doorheen sijpelde. Die lijn werd doorgetrokken bij de volgende albums, en bereikt op Algiers een voorlopig hoogtepunt. 

4 Following Sea – dEUS

Nog geen jaar na Keep You Close kwam de beste band uit België alweer met een nieuw album, en een verrassend toegankelijke deze keer. Een toefje strijkers hier, een dansbaar ritme daar en zelfs een Franstalige track: het lijkt alsof bij Tom Barman en de zijnen het spelplezier voorop heeft gestaan. Ach, als dat zo’n afwisselend album oplevert is dat helemaal niet erg. 

5 Port Of Morrow – The Shins

Het alom bejubelde Wincing The Night Away (2007) leek even de zwanenzang van de band rond James Mercer. Maar de voorheen zo sombere zanger/gitarist herpakte zich en leverde met Port Of Morrow een indrukwekkend comeback-album af, dat uitblinkt in sterke melodieën en een kristalheldere productie. 

6 Heavy Flowers – Blaudzun

Hij ziet er niet uit, met zijn zwarte kleding, rare kapsel, baard en grote bril. Maar laat singer/songwriter Johannes Sigmond, oftewel Blaudzun, maar schuiven. Met het album Heavy Flowers (en steun van DWDD) brak hij op de drempel van 2012 definitief door, om vervolgens de Nederlandse clubs en festivals plat te spelen. 

7 Allah-Las – Allah-Las

Wat een mooi kerstverhaal : vier arme knapen werken in een videotheek, beginnen een bandje, nemen een album op en worden een hype onder muziekrecensenten. Het overkomt de mannen van Allah-Las. Hun debuut valt onder de categorie: zorgvuldig gereconstrueerde sixties rock. We horen echo’s van surfbands als The Beach Boys, maar ook vroege Stones en Kinks. Knap, maar wel benieuwd of de band ook zonder het retrojasje overeind blijft.

8 Sunken Condos – Donald Fagen

Donald Fagen, de Nutty Professor van de jazzrock, maakt al ruim 40 jaar briljant gecomponeerde, jazzy popmuziek. Met Walter Becker doet hij dat onder de naam Steely Dan, de perfectionistische band die groot werd in de seventies. Maar ook zijn solowerk mag er zijn. Sunken Condos grijpt terug naar de legendarische Steely Dan-albums Gaucho en Aja: coole, ontspannen jazzrock, gespeeld door de beste (sessie)muzikanten en zoals altijd perfect geproduceerd. 

9 Anne Soldaat – Anne Soldaat

Anne Soldaat, dat is geen naam om de wereld mee te veroveren. Jammer, want het tweede solo-album van de voormalige gitarist van Daryll-An is er een van wereldklasse. Elf puntgave liedjes waar werkelijk alles aan klopt. Iets té perfect, was het oordeel van sommige recensenten. Dat lijkt me een luxe-probleem. 

10 Company – Andy Burrows

Vorig jaar maakte hij met Editors-frontman Tom Smith het kerstalbum Funny Looking Angels (ook een tip voor déze kerst!). Maar Andy Burrows kan het ook in zijn eentje, zoals hij bewijst met Company. Muzikaal gezien waait de wind uit verschillende hoeken: van folk, rock en Beatlesque pop tot flarden jazz. Heel mooi gedaan.

Nieuwe Kerstliedjes

Kerstmuziek? Er waren tijden dat je daar als Serieus Muzikant niets mee te maken wilde hebben. Een kerstplaat, dat was iets voor ouderwetse crooners of commerciële Top 40-artiesten. Dat is de laatste jaren wel veranderd. Ook bands als The Killers, The Wombats, Smith and Burrows en Sufjan Stevens kwamen met kerstsingles en -albums. Vergeleken met 2011 is de oogst van dit jaar een tikje mager, maar de volgende tracks zijn toch van harte aanbevolen:

1 Green Grows The Holly – Calexico

De fraaiste kerstcompilatie komt dit jaar van het Starbucks-label. De koffieketen strikte onder meer The Shins, Paul McCartney en Rufus Wainwright voor een collectie bekende en minder bekende kerstliedjes. Calexico doet een sfeervolle Green Grows The Holly, met fijne trompetjes en tokkelende gitaren. Had niet misstaan op hun laatste album Algiers, 1 van de beste platen van 2012.

 2 Hard Candy Christmas – Tracy Thorn

Everything But The Girl-zangeres Tracy Thorn staat niet bekend als het zonnetje in huis. Haar alom bejubelde kerstalbum Tinsel And Lights moet het dan ook niet hebben van vrolijke liedjes over sneeuwpoppen en de kerstman. De (deels zelf geschreven) nummers gaan vooral over liefdesproblemen, eenzaamheid en ander leed dat je rond de feestdagen kunt missen als kiespijn. Hard Candy Christmas is een cover van Dolly Parton en komt uit de musical The Best Little Whorehouse In Texas. Ach ja, ook in het bordeel staat een kerstboom.

3 This Christmas - Cee Lo Green 

Een hit scoren met het nummer Fuck You en daarna doodleuk op de proppen komen met een kerstalbum: soulzanger Cee Lo Green draait er zijn hand niet voor om. Cee Lo’s Magic Moment heeft gastbijdragen van o.a. Christina Aguilera en The Muppets (!). Het gospel-achtige This Christmas is 1 van de hoogtepunten van dit vrolijke album. 

4 Merry Christmas Baby - Colbie Caillat 

Colbie Caillat kennen we nog van haar grote hit Bubbly uit 2007. Haar kerstalbum Christmas In The Sand klinkt op en top Amerikaans: degelijke pop, met hier en daar een vleugje rock en country. Door vier nieuwe nummers is het toch geen voorspelbare kerstverzameling geworden. Het prettig rockende Merry Christmas Baby is een duet met Brad Paisley, een grote country-artiest in de VS. 

5 Have Yourself A Merry Little Christmas – Rod Stewart

Na een eindeloze reeks cd’s met liedjes uit The Great American Songbook komt voormalig rockzanger Rod Stewart nu met een kerstalbum. En, eerlijk is eerlijk, Rod heeft flink uitgepakt. Door duetten met grote namen als Michael Bublé en Mary J. Blige, een groot orkest en een veilige keuze van nummers is dit een geheide bestseller.  

Beste Singles 2012

Het jaar zit er bijna op. Voordat we ons storten op de kerstmuziek, nog even tijd voor een persoonlijk jaarlijstje. 10 liedjes deze keer: mijn favoriete singles van 2012:

1 Little Black Submarines – The Black Keys

Spannendste single van het succesalbum El Camino. Na broeierig begin volgt ontlading van Nirvana- en White Stripes-achtige proporties. 2012 was prachtjaar voor The Black Keys, onder meer door spetterend optreden op loeiheet Lowlands festival. 

2 Down The Road – C2C

Meesterwerkje van de sample- en scratchkampioenen uit Frankrijk. Achtbaanrit voor de oren. Blues, electro, soul: geen stijl is veilig voor de vier dj’s, die hun kunsten net zo gemakkelijk in de studio als op een podium vertonen.

3 Hold On – Alabama Shakes

Zompige single van het album Boys & Girls, waarmee de band uit Athens, Alabama Europa veroverde. Live-verwachtingen werden niet helemaal ingelost, maar intense performance van zangeres Brittany Howard maakte veel goed. 

4 Simple Song – The Shins

Glorieuze come-back single van The Shins, met zeer sterke melodie, kristalheldere produktie en een opvallend optimistische tekst. Beroepsdepri James Mercer ziet het leven zowaar zonnig in na huwelijk en geboorte van zijn dochters: “You brought me a great big flood and you gave me a lift. Girl, what a gift”. 

5 Elephants – Blaudzun

Hollands glorie in de persoon van Johannes Sigmond, oftewel Blaudzun. Eigengereide singer/songwriter brak definitief door met rijk georkestreerde album Heavy Flowers. Heel bijzonder hoe bijna vals gitaarloopje het liedje Elephants naar grote hoogten tilt. 

6 Default – Django Django

Zeer aanstekelijk debuut van hippe Schotse band drijft op sterke ritmes en gedurfde samenzang. Django Django is zonder meer 1 van de meest vernieuwende acts van het jaar.

7 I Follow Rivers – Triggerfinger

Stoere Vlaamse rockband speelt liedje van Zweedse zangeres Lykke Li in radioshow van Giel Beelen met nummer 1-hit als resultaat. Hoofdrol voor koffiekopje van drummer Mario Goossens. 

8 The Lion’s Roar – First Aid Kit

Dromerige single van Zweedse folkzusjes Söderberg. Prachtige samenzang, stemmen als Scandinavische bergbeken. 

9 Disparate Youth – Santigold

Beter goed gejat dan slecht verzonnen: singer/songwriter Santi White alias Santigold maakt schaamteloos gebruik van XTC’s Making Plans For Nigel. Levert wel ijzersterk liedje op.

10 Skyfall – Adele

23-ste film over agent 007 heeft beste Bondliedje in jaren. Alles wat Adele zingt verandert in platina. Alsof het niets is werd ze dit jaar ook nog eens moeder. 

Zoete liedjes

De tandartsen zitten weer handenwrijvend klaar, het is december! Van marsepein en pepernoten tot chocoladeletters en kerstkransjes: de hele maand stoppen we ons vol met zoetigheid. Alleen al rond Sinterklaas wordt zo’n 9,5 miljoen kilo snoepgoed verorberd. Popliedjes over snoep zijn er genoeg, al gaan ze in werkelijkheid meestal over lust en liefde. Een zoete Top 5:

1 I Want Candy – Bow Wow Wow

Een cover van The Strangleloves uit 1965, die de beat van het nummer op hun beurt hadden afgekeken van rhythm and blues-zanger Bo Diddley. De versie van Bow Wow Wow klinkt ruiger, de stoere trommels passen precies bij het Indianen-imago dat de band zich had aangemeten. In de film Marie Antoinette wordt het liedje gebruikt om de spilzucht van de Franse koningin te illustreren. Want zij hield wel van een snoepje. 

2 Candy Shop – 50 Cent

“I melt in ya mouth girl, not in ya hand”. Nee, aan dubbelzinnigheden geen gebrek in dit rapnummer, laat dat maar aan 50 Cent over. Candy Shop komt van zijn tweede album en was over de hele wereld een hit, ondanks de behoorlijk pornografische tekst. “I'll let you lick the lollipop. Go 'head girl, don't you stop. Keep going 'til you hit the spot”. Laat de brave Sinterklaas het maar niet horen. 

3 My Boy Lollipop – Millie Small

Toen Millie Small over een lollipop zong moest 50 Cent nog geboren worden. Het is een van de eerste ska/reggae-hits, in 1964 uitgebracht op het beroemde (toen nog Jamaicaanse) label Island Records. Lange tijd ging het gerucht dat Rod Stewart de mondharmonica-solo speelt, iets wat hij tot op de dag van vandaag ontkent.

4 Sugar Sugar – The Archies

The Archie Show was eind jaren ’60 een tekenfilmserie in de VS. Terugkerend element in het programma was de fictieve popgroep The Archies. Hun mierzoete liedje Sugar Sugar bleek een instant-klassieker. In 1981 beleefde het nummer een revival door de medley-hit Stars On 45, een Nederlandse productie die zelfs in de VS op 1 stond. Sugar Sugar is het eerste deuntje dat in deze mix voorbij komt. 

5 Candy – The Presidents Of The United States Of America

Volgens de Presidents Of The USA is snoep een uitvinding van de duivel. En wat heeft die voor beroep? Juist, tandarts! “Now the devil she must be a dentist. With deep jawbreaker eyes, red rope hair, gum drop lips, cotton candy thighs”. The Presidents is in de VS een beroemde alternatieve rockband, die  in Nederland altijd wat obscuur is gebleven. 

Familie-liedjes

Je kunt er niet omheen: Alles Is Familie draait in de bioscoop, de opvolger van het succesvolle Alles Is Liefde. Ook deze film belooft een klapper te worden, al was het maar omdat Carice van Houten weer meedoet. Familie is ook een grote inspiratiebron voor popliedjes. Over verscheurde gezinnen, gehate ouders, familievetes, lieve moeders en schatten van kinderen bijvoorbeeld. Of gewoon over familie als warm nest. Deze week in de Top 5: familieliedjes. 

1 Mother – John Lennon

Familie-technisch ging er een hoop mis in John Lennon’s jeugd. Zijn vader liep na zijn geboorte weg, zijn moeder liet de opvoeding aan zijn tante Julia over en stierf in 1958 door een auto-ongeluk. In het nummer Mother probeert Lennon dat leed te verwerken. Ten tijde van de opnames volgde de ex-Beatle oerschreeuwtherapie bij de Amerikaanse psycholoog Arthur Janov, en dat is te horen ook. De zin “Mama don’t go, daddy come home” wordt zo intens geschreeuwd dat je er bijna ongemakkelijk van wordt. Huiveringwekkend mooi. 

2 Family Affair – Sly And The Family Stone

Sly Stone presenteerde zijn band graag als een grote familie. Schone schijn, The Family Stone ging ten onder aan ruzies, drugsgebruik, connecties met de onderwereld en het onmogelijke karakter van meneer Stone. Toch is zijn muziek in de jaren ’60 en ’70 van grote invloed op de funk- en soulmuziek. In 1993 is het klaar en verdwijnt hij in de anonimiteit. Een come-back in 2007 draait uit op een teleurstelling. Sly maakt een weinig stabiele indruk en stapt bij veel concerten na een paar liedjes van het podium. Op het North Sea Jazz Festival houdt hij het na een kwartier voor gezien. 

3 Daughters – John Mayer

Jongens, die kunnen een stootje hebben. Maar zorg goed voor meisjes, zij zullen ooit moeder zijn. Zie hier John Mayers kijk op de dames, in het prachtige liedje Daughters. Toegegeven, het is tegeltjesfilosofie. Maar hij heeft natuurlijk groot gelijk. En als je het als vader van een dochter bij de tekst al niet droog houdt, dan geeft de breekbare melodie de genadeslag. 

4 Keep It Together – Madonna

 “Keep it together in the family. They're a reminder of your history”. Ja, ook de teksten van Madonna kunnen op een tegeltje. En ook tegen háár wijsheden is weinig in te brengen. “Brothers and sisters, they've always been there for me. We have a connection, home is where the heart should be”. Kan zo in een CDA-folder uit de jaren ’80. De hoeksteen van de samenleving noemden ze dat toen. Keep It Together komt van het album Like A Prayer. Lekkere, ongecompliceerde disco. Uit de tijd dat Madonna er nog toe deed. 

5 We Are Family – Sister Sledge

De dames Sledge zijn de lelijke zusjes van Chic: dezelfde sophisticated disco-sound, maar dan zonder de looks. Hun grootste hits werden geschreven door Chic-oprichters Nile Rodgers en Bernard Edwards, die ook tekenden voor de productie van het succes-album We Are Family. De gelijknamige hit speelde een prominente rol in de hilarische film The Birdcage, en fleurt nu ook de soundtrack van Alles Is Familie op. 

Geld liedjes

Koopkrachtplaatjes, kredietcrisis, hypotheekrenteaftrek, middeninkomens, puntenwolken: het draait allemaal om geld. Popartiesten weten er alles van. Ze schrijven liedjes over het gebrek aan geld. Als ze het met bakken tegelijk hebben verdiend worden de teksten over het slijk der aarde kritischer en ideologischer. En ook een fijn thema: ik was arm, werd rijk, maar raakte alles weer kwijt! Vijf liedjes over geld.

1 Money (That’s What I Want) – Barrett Strong

Barrrett Strong schreef in 1959 met dit liedje popgeschiedenis: het was de eerste hit voor het beroemde Motown-label. De soulzanger laat er geen misverstand over bestaan hoe belangrijk geld voor hem is. “Your love give me such a thrill, but your love don't pay my bills. I need money, that’s what I want”. Het liedje werd door veel artiesten opgenomen. The Beatles speelden het tijdens hun auditie voor platenlabel Decca, op 1 januari 1962. Ze werden afgewezen. Bijna twee jaar later was het de afsluiter van hun tweede album, With The Beatles. Geld was toen geen probleem meer voor de Fab Four.

2 Money – Pink Floyd

Een intro van kassageluiden, vallende munten en afscheurende bonnetjes. In een strak ritme, als basis voor een rocksong. Dat was tot 1973 nog nooit vertoond, maar Pink Floyd flikte het. Door stukjes bandrecordertape met geluidseffecten aan elkaar te plakken en die als een grote loop, via microfoonstandaards en andere hulpmiddelen, door de studio te laten gaan. De cynische tekst lijkt een lofzang op geld, maar is juist kritisch  bedoeld. “Money, it's a crime. Share it fairly, but don't take a slice of my pie”. Dat zal de VVD bekend voorkomen.

3 MoneyGrabber – Fitz And The Tantrums

Geweldige retrosoul uit 2010. MoneyGrabber is geen liedje over geldbeluste banken, maar over een inhalig meisje dat door haar vriendje aan de dijk wordt gezet. “Don't come back anytime, you've already run me dry. This is your pay back, money grabber”. De “Fitz” uit de bandnaam is zanger Michael Fitzpatrick. Hij is gek op oude soul van de labels Stax en Motown, en dat is goed te horen. Het debuutalbum van de band, Pickin’ Up The Pieces, deed het in Nederland heel aardig.

4 Mo Money, Mo Problems – The Notorious B.I.G.

“I don't know what, they want from me. It's like the more money we come across, the more problems we see”. Dat kun je wel zeggen. Christopher George Latore Wallace, alias The Notorious B.I.G., kreeg meer problemen dan hem lief was. Op 9 maart 1997 kwam hij om het leven bij een drive-by shooting in Los Angeles. Mo Money kwam postuum uit en werd zijn grootste hit. Zo gaan die dingen. De basis voor het hip hop-nummer is een sample van I’m Coming Out, in 1980 een grote hit voor Diana Ross.

5 Money, Money, Money – ABBA

“And still there never seems to be a single penny left for me”, zingt ABBA in deze hit uit 1976. Niet heel geloofwaardig. Toen het liedje uitkwam was ABBA al 1 van de rijkste popgroepen uit de geschiedenis. ABBA-manager Stig Andersson wist hoe hij de zaken moest aanpakken. Hij maakte van de band een multinational, een paraplu voor een groot aantal  bedrijven. Muziekuitgeverijen, studio’s, oliemaatschappijen, kunstgalerijen, fietsfabrieken, vastgoed: niets was te dol, als het maar pegels opleverde. Agnetha, Björn, Benny en Anni-Frid werden er niet gelukkiger van. Hun relaties liepen op de klippen en in 1983 gaf de band er de brui aan.

Paarse Liedjes

De inkomensafhankelijke zorgpremie, gedoe over koopkrachtplaatjes, een beëdiging die opnieuw moest (“Niet hoor. Dan wordt het zo’n toneelstukje.”) Nee, een fraaie start was het niet voor Rutte II. Toch is er na 10 jaar weer een paars kabinet, en dat is een prestatie op zich. Van deze paarse Top 5 krijgt de ministersploeg ongetwijfeld inspiratie.
  
1 Purple Haze – Jimi Hendrix

Purple Haze, volgens kenners de eerste hardrock-hit ooit, begint met een paar vals klinkende akkoorden (voor de liefhebbers: een tritone). De gitaar-eruptie die volgt is met geen pen te beschrijven. Het nummer zette Hendrix in 1967 definitief op de kaart als vernieuwend gitarist en songwriter. Hij heeft altijd ontkend dat het over drugs gaat, niemand die het wilde geloven. Niet zo vreemd, de tekst van het liedje lijkt de beschrijving van een lsd-trip. “Purple haze, all in my brain. Lately things just don't seem the same. Actin' funny, but I don't know why. Excuse me while I kiss the sky”. Het Britse muziektijdschrift Q riep Purple Haze in 2005 uit tot beste gitaartrack aller tijden.   

2 Purple Rain – Prince & The Revolution

Bijna twee decennia later bracht Prince Rogers Nelson eveneens een ode aan de kleur paars. Purple Rain was een wereldwijde kaskraker en bleef een live-favoriet bij de fans. Het werd opgenomen tijdens een concert in Minneapolis op 3 augustus 1983. Wie goed luistert kan in de laatste maten het publiek horen fluiten. Het album Purple Rain en de gelijknamige film maakten van Prince een icoon. De tijd van grote hits is inmiddels voorbij, maar zijn concerten zijn nog altijd een belevenis. In 2011 gaf hij 3 spetterende optredens op het North Sea Jazz festival.

3 A Man In A Purple Dress – The Who

In 2006 bracht The Who het album Endless Wire uit, het eerste studio-album van deze legendarische band in 24 jaar. Alle liedjes werden geschreven door Pete “molenwiek” Townshend. De inspiratie voor A Man In A Purple Dress kwam van de film The Passion Of The Christ. Op zijn website schrijft Townshend: “Het idee dat mensen die God vertegenwoordigen een rare jurk moeten dragen staat me tegen. Ik zou me niet uitdossen als een drag-queen”. Ondertussen is A Man In A Purple Dress een uitstekend Who-liedje in Bob Dylan-vermomming. “Your staff, your stick, your special cap. They'll protect in Hell? What crap!”

4 Purple People – Tori Amos

Dit liedje gaat niet over de ministers van kabinet Rutte II, maar over judo. Nou ja, over een vriend van Tori die door iemand werd begroet met de woorden:  “Hi I'm Betsy Brown, do you do judo? I do judo!”. Ondanks deze bizarre aanleiding is Purple People 1 van de mooiste nummers van drama-queen Tori Amos. Hoewel ooit uitgebracht als b-kantje, werd het door het live-album To Venus And Back terecht een classic. Maar wie toch die paarse mensen zijn? Geen idee. 

5 Purple Pills – D12

Nee, de zorgverzekeraar vergoedt deze purple pills niet. Het hip hop-nummer van D12 gaat over geweld, seks en vooral drugs en werd daarom verbannen van Amerikaanse radiostations. De track komt van het debuutalbum van D12, Devil’s Night. Gast-rapper Eminem neemt het eerste couplet op de bekende fijnzinnige manier voor zijn rekening: “Everybody in the house with a half an ounce. Not weed I meant coke dumb ass sit down!” De gecensureerde versie, Purple Hills, mocht wel op de radio worden gedraaid.

Presidentiële liedjes

De VS zijn nauwelijks bekomen van orkaan Sandy, of de Amerikaanse presidentsverkiezingen staan voor de deur. Op 6 november is het zover. Wordt het Romney of Obama? Deze week in de Top 5: presidentiële liedjes.

1 Funky President – James Brown

Je kunt van alles vinden van de 38-ste president van de Verenigde Staten, maar het woord funky is op Gerald Ford nou niet echt van toepassing. Toch gaat dit liedje uit 1974 over Ford, destijds de kersverse opvolger van de afgetreden Richard Nixon. The Godfather of Soul heeft goede hoop dat de nieuwe president verschil zal maken: “"Country, do you know just what I meant? We just changed, we got a brand new funky President." Er was voor altijd een band tussen beide mannen. Opmerkelijk detail: James Brown stierf op 25 december 2006, Gerald Ford een dag later.

2 Campaigner – Neil Young

Richard Nixon is de “campaigner” in dit liedje van Neil Young. Hij schreef het in 1976, nadat hij een geëmotioneerde Nixon op tv had gezien. De voormalige president bezocht in het ziekenhuis zijn vrouw Pat, die was getroffen door een beroerte. “Ik had die avond met hem te doen”, zei Young later. Waar hij in het nummer Ohio (uit 1969) Nixon nog keihard aanvalt, is hij hier beduidend milder: “Hospitals have made him cry, but there's always a free way in his eye. Even Richard Nixon has got soul”.

3 Welterusten, Mijnheer de President – Boudewijn de Groot

“Mijnheer de president, welterusten. Slaap maar lekker in je mooie witte huis.Denk maar niet te veel aan al die verre kusten, waar uw jongens zitten, eenzaam, ver van thuis.” Opzienbarend was het, in 1966, een Nederlands lied tegen de oorlog in Vietnam. Protestsongs, dat was iets voor langharige muzikanten uit Amerika of Engeland. En nu begonnen die hippies zich hier ook al te roeren, waar moest dat heen? Door het liedje werd Boudewijn de Groot tot zijn ongenoegen bestempeld als “protestzanger”. Live zingt hij het al jaren niet meer, maar hij hoeft zich nergens voor te schamen. Bijna een halve eeuw later is dit nog steeds een intelligent, politiek liedje. Iets te beschaafd misschien, voor een protestsong.

4 Mutt Romney Blues – Ry Cooder

Zanger/gitarist Ry Cooder (de man achter Buena Vista SocialClub) is de laatste jaren goed op dreef met een reeks solo-albums, voorzien van een sociaal thema. Zijn laatste plaat, Election Special, is gewijd aan de presidentsverkiezingen. In Mutt Romney Blues neemt hij het op voor de hond van de republikeinse kandidaat. Het arme beest was door zijn baasje op het dak van een auto gebonden, voor een uren durende tocht: “Tied me down up on the roof. Boss I hollered, woof woof woof”. Cooder is geen fan van Romney. Tegen de Britse krant The Guardian zei hij: “Romney is a dangerous man, a cruel man”.

5 Hail To The Chief – James Sanderson (componist)

Dit is het deuntje dat altijd wordt gespeeld als de Amerikaanse president ergens binnenkomt. Het stamt uit het begin van de 19e eeuw, toen het gedicht The Lady Of The Lake op muziek werd gezet door ene James Sanderson. Sinds 1954 is het officieel de muzikale aankondiging voor het verschijnen van de president.  

Nieuwe albums, nieuwe liedjes

De blaadjes vallen, de feestdagen komen er aan. Tijd voor het grote najaarsoffensief van de platenmaatschappijen: de nieuwe albums (en bijbehorende singles) vliegen je om de oren. Onze selectie uit het aanbod van deze week.

1 Because I Know That I Can – Andy Burrows

Andy Burrows, waar kennen we die ook alweer van? Nou, van de band Razorlight bijvoorbeeld. En van Funny Looking Angels, het verrassende kerstalbum dat hij vorig jaar opnam met Editors-frontman Tom Smith. Dat Burrows het ook in zijn eentje kan laat hij zien met de cd Company. Het is een perfecte herfstplaat: veel ballads, subtiele arrangementen, fijne strijkers en kraakheldere achtergrondzang. Muzikaal gezien waait de wind uit verschillende hoeken: van folk, rock en Beatlesque pop tot flarden jazz. Mooi voorbeeld is de single Because I Know That I Can, een nummer dat simpel begint en dan laag voor laag wordt uitgebouwd. Heel mooi gedaan. 

2 Gloria – Junkie XL

Synthesised, het nieuwe album van Junkie XL (Tom Holkenborg), is een staalkaart van de dance. Een eindeloze stroom van stijlen uit heden en verleden dendert voorbij: van Italo disco en Pet Shop Boys-achtige confectiedance tot obscure acid en trance. Maar ook andere invloeden zijn hoorbaar: Bonzai doet denken aan Mike Oldfields Tubular Bells en Gloria klinkt als een vette glamrockstamper van, pak hem beet, The Sweet of T Rex. Ja, dit is een album voor de dansvloer. Maar ook gevarieerd en toegankelijk genoeg voor de auto, de keuken of de huiskamer. Draai Synthesized knetterhard, en maak een diepe buiging voor zoveel creativiteit en vakmanschap. 

3 I’m Not The Same Without You – Donald Fagen

Op zijn vierde solo-album zit Steely Dan-zanger en -oprichter Donald Fagen in zijn comfort zone: coole, strakke jazzrock, gespeeld door de beste sessiemuzikanten en zoals altijd perfect geproduceerd. Zijn solowerk wijkt nooit veel af van de legendarische Steely Dan-sound. De nummers klinken hooguit wat losser en funkier, en hij maakt iets minder gebruik van achtergrondzangeressen. Tekstueel is het dit keer wat minder zwartgallig dan op voorgaande albums.  Zo gaat I’m Not The Same Without You over de voordelen van een verboken relatie: “I feel much stronger than I have in years, my mind is sharp, and my spirit’s high”. 

4 Lightning Bolt – Jake Bugg

Jake Bugg wordt door de Engelse muziekbladen gehyped als “de Britse Bob Dylan”. Die ophef heeft gewerkt: zijn titelloze debuut komt deze week op 1 binnen in de Britse albumlijsten. De vergelijking met Dylan gaat niet overal op. In Country Song en Simple As This lijkt hij inderdaad een jonge Bob (met een vleugje Simon and Garfunkel), maar Two Fingers en de single Lightning Bolt hebben een ander geluid, dat wel zwaar op de sixties leunt. 18 jaar is ‘ie pas, deze Jake. Daar kunnen we nog veel plezier aan beleven, als hij de hype tenminste overleeft. 

5 Lazin’In The Sunshine – Jonathan Jeremiah

In eigen land wordt de Britse zanger Jonathan Jeremiah afgeserveerd als een tweedehands Tom Jones. In Nederland was zijn debuutalbum Solitary Man dankzij dj Gerard Ekdom wél succesvol. Het is daarom niet toevallig dat Jonathans tweede album  Gold Dust een Hollands tintje heeft: het werd opgenomen met het Metropole Orkest, de inspiratie voor de vrolijke single Lazin’ In The Sunshine kwam van een middagje Vondelpark. Net zoals op zijn debuut zijn de orkestraties weer smaakvol, de liedjes blijven dit keer helaas iets minder hangen. Op 4 november treedt Jeremiah met het Metropole Orkest op in theater Carré.